چکیده:
نتایجی که از بررسی مالیات بر ارث در قانون جاری حاکم به دست میآید چنین است: 1) کاهش نرخها نسبت به قانون سال 1345: اولین مطلبی که پس از بررسی قوانین مختلف مالیات بر ارث در ایران قابل ذکر است مسئله کاهش محسوس نرخهای مالیاتی در قانون جدید خصوصاً نسبت به طبقات دوم و سوم میباشد که با توجه به افزایش هزینههای دولت و تشدید اختلاف طبقاتی در جامعه غیرقابل توجیه مینماید چرا که مالیات بر ارث حربهای نسبتاً مؤثر در توزیع عادلانه ثروت در جامعه است و کاهش نرخ آن باعث افزایش فاصله طبقاتی در جامعه میشود لازم است در آن تجدید نظر گردد. 2) افزایش معافیتهای مالیاتی: دومین مسئلهای که در قانون جدید قابل طرح است افزایش معافیتهای مالیاتی است که با عنایت به جدول ارائه شده جهت مقایسه قوانین و مختلف در قسمت ضمائم پایاننامه گویا میگردد. در این میان، معافیت کامل اثاث البیت از پرداخت مالیات بر ارث امری نامعقول است و لازم بود نرخ مناسبی برای اثاث البیت با اصلاح قانون سال 1345 در نظر گرفته میشد چرا که در بسیاری از موارد ارزش وسایل خانه از ارزش خانه بیشتر است در حالی که مشمول مالیات نیست. علاوه بر این، معافیت کامل وراث طبقه دوم شهدای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات بر ارث معقولانه نیست و لازم بود حداقل مالیاتی در نظر گرفته میشد. 3) حذف مالیات بر ماترک در قانون سال 1366: با توجه به اینکه امروزه از اهداف قوانین مالیاتی، تأمین عدالت اجتماعی و تعدیل ثروت است حذف مالیات بر ماترک و دریافت مالیات بر ارث تنها از سهمالارث وراث در قانون جدید بحثانگیز میباشد. وصول مالیات بر ماترک ضمن اینکه در توزیع عادلانه و صحیح درآمد ملی نقش مؤثری میتواند داشته باشد در افزایش میزان درآمد دولت نیز سهم بسزایی دارد. حذف آن قابل توجیه نیست. 4) حذف ماده 23 قانون (ماده 180 سابق) در اصلاحی 7ˆ2ˆ1371: نکته دیگر قابل بیان حذف کلی ماده 180 سابق در اصلاحی 7ˆ2ˆ1371 است. انتقال اموال در زمان حیات توسط مورث به وارث از جمله مواردی است که برای فرار از پرداخت مالیات مورد استفاده قرار میگیرد و باعث تضییع حقوق دولت و بالطبع جامعه میگردد. حذف ماده مذکور که انتقال مال به ورثه را مشمول مالیات بر ارث قرار داده بود تقلب نسبت به قانون را افزایش میدهد از اینرو حذف کامل آن با توجه به فرهنگ ضعیف مالیاتی جامعه ما قابل توجیه نیست. 5) اخذ مالیات بر ارث بهطور مکرر: موضوع دیگر قابل طرح، مسئله جلوگیری از اخذ مالیات بر ارث مکرر از ماترک یا سهمالارثی است که در مدت کوتاهی به علت فوت پیدرپی مورثین منتقل میگردد. در این خصوص لازم است مقرراتی وضع گردد تا از تعلق پیدرپی مالیات جلوگیری شود مثلاً اموال متوفی تا گذشتن 3 یا 5 سال از تاریخ انتقال ماترک یا سهمالارث مشمول مالیات بر ارث قرار نگیرد. در پایان ذکر این نکته ضروری است که تمام تغییرات قانون جدید اعم از کاهش نرخها، افزایش معافیتها و حذف مواد مربوط به جلوگیری از تقلبهای مالیاتی ناشی از طرز تفکر غیرشرعی بودن مالیات بر ارث است که در هنگام تغییر قانون وجود داشت. مخالفین مالیات بر ارث در جامعه ما به استناد این نکته که ماترک متوفی مالی است که تمام مالیات آن در طول حیات مورث پرداخت شده است.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در دو فصل ارائه شده است:
فصل اول: «موضوعات کلی مالیات بر ارث»
* بخش اول: تعاریف و اصطلاحات
گفتار اول: تعریف مالیات و اقسام آن
گفتار دوم: ارث و موجبات آن
گفتار سوم: مالیات بر دارایی و نقل و انتقال آن
گفتار چهارم: مالیات بر ارث و ضرورت وضع آن
* بخش دوم: نظریات و تحلیلها
گفتار اول: دیدگاههای مربوط به مالیات بر ارث
گفتار دوم: تحلیل مالیات بر ارث از نظر علم مالیهی عمومی
فصل دوم: «بررسی نظام مالیاتی ایران در مورد مالیات بر ارث»
* بخش اول: پیشینهی تاریخی
گفتار اول: لزوم وضع مالیات بر ارث در ایران
گفتار دوم: تاریخچهی مالیات بر ارث در ایران
گفتار سوم: تأثیر فقه اسلامی و قانون مدنی بر قانون مالیات بر ارث
* بخش دوم: صفات ممیزه و مشخصات مالیات بر ارث در ایران
گفتار اول: مأخذ مالیات بر ارث
گفتار دوم: طرز تشخیص و ارزیابی مالیات بر ارث
گفتار سوم: نرخ مالیات بر ارث
گفتار چهارم: معافیتها و موارد عدم تعلق مالیات
گفتار پنجم: تعیین وضعیت اموال مورد وقف، حبس، نذر و وصیت و انتقال اموال به ورثه قبل از فوت
گفتار ششم: سایر مسائل.