چکیده:
در این پژوهش با بیان ماهیت ارتداد از نظر لغوی و اصطلاحی و کاربردهای آن در قرآن و روایات، مفهوم ارتداد از دیدگاه امامیه روشن شده است. در ادامه به بیان جایگاه بحث در تاریخ و پیشینه تاریخی از منظر ادیان الهی و انسانی به راهکارهای مقابله پرداخته شده است. بعد در موجبات ارتداد به عوامل اصلی جرم اشاره کرده است. در بحث انواع ارتداد در فقه امامیه رسیدگی کرده است. در ادامه شرایط تحقق ارتداد،احکام ارتداد، حکم استتابه و توبه در ارتداد فطری را توضیح داده است. در آخرین بحث فلسفه مجازات مرتد وعدم انعطافپذیری اسلام نسبت به این جرم تبیین شده است. به شبهاتی از این باب که اجرای احکام فقهی مرتد، با آزادی انتخاب عقیده در تضاد است، اشاره و تأکید شده است که اجرای احکام مرتد با رعایت همه قیود ظریف آن با آزادی فکر و عقیده منافات ندارد و آزادی فکر را دچار محدودیت نمیسازد و فضای گفتگو را در حوزه اندیشه ضیق نمیکند. در مورد اجرا و اعمال احکام مرتد، تصریح شده است که این حکم مربوط به کسی نیست که اعتقاد در درون دارد و در مقام اظهار آ ن برنیامده بلکه شامل کسی است که به اظهار و تبلیغ بپردازند، در واقع قصد سوء و نیت ضربه زدن به رکن جامعه اسلامی را داشته باشند و حرکت او نوعی قیام علیه جامعه اسلامی تلقی شود.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در شش فصل ارائه شده است:
فصل اول: «تعریف و ماهیت ارتداد»
* گفتار اول: معنای ارتداد
* گفتار دوم: معنای اصطلاحی ارتداد
فصل دوم: «ارتداد در بستر تاریخ»
* گفتار اول: ارتداد در ادیان پیشین
* گفتار دوم: پیشینهی تاریخی ارتداد در اسلام
فصل سوم: «موجبات و انواع ارتداد»
* گفتار اول: انکار اصل اسلام
* گفتار دوم: انکار ضروری دین
* گفتار سوم: سبالنبی
* گفتار چهارم: انواع ارتداد در فقه امامیه
فصل چهارم: «شرایط تحقق و راههای اثبات ارتداد»
* گفتار اول: بلوغ
* گفتار دوم: عقل
* گفتار سوم: قصد
* گفتار چهارم: اختیار
* گفتار پنجم: راههای اثبات ارتداد
فصل پنجم: «احکام ارتداد در فقه امامیه»
* گفتار اول: احکام مرتد فطری و ملی
* گفتار دوم: احکام زن مرتد
* گفتار سوم: توبه مرتد فطری
فصل ششم: «فلسفهی مجازات مرتد»
* گفتار اول: تحقیر دین
* گفتار دوم: تهدید و تضعیف جامعه
* گفتار سوم: مقابله با نفوذ بیگانگان
* گفتار چهارم: تفاوت مرتد ملی و فطری در اجرای احکام
نتیجهگیری.