چکیده:
یکی از شرایط قصاص، انتفاع ابوت است لذا پدر در قتل فرزند قصاص نمیشود بلکه قصاص تبدیل به دیه و تعزیر میشود کفاره نیز سر جای خود باقی میماند. شیوه قتل و انگیزه قتل نیز تأثیری در این حکم ندارد. دلیل عدم قصاص پدر، روایات و اجماع میباشد. فقهای عامه چون ملاک حکم را ولادت میدانند، به مقتضای معنای والد، مادر و اجداد پدری و مادری را نیز مشمول حکم دانستهاند ولی امامیه به مورد نص اکتفا کردهاند، البته بنا به صدق عرفی و اجماع فقها، جد پدری نیز در حکم پدر است. در مورد قصاص مادر نیز فقهای جدید احتیاط میکنند. از آنجا که حکم مذکور د ماده 220 قانون مجازات اسلامی مبنای روایی و تاریخی دارد لذا با توجه به گسترش روزافزون پدیده فرزندکشی و بهمنظور منع از تجاوز بهحق حیات فرزندان و همچنین جلوگیری از اشاعه و ترویج فرهنگ خشونت در نهاد خانواده و در جامعه با توجه به رویکرد حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر لزوم توجه به عنصر زمان و مکان در استنباط احکام شرعی، اقتضا مینماید که قانونگذار با توجه به شرایط زمانی و مکانی حاضر و نیز مصلحت سنجی مردم و جامعه به گونهای به اصلاح ماده مذکور اقدام نماید که علاوه بر توجه به جایگاه و مقام پدری، حق حیات فرزندان و جلوگیری از تعرض به آنان نیز مورد توجه قرار گیرد.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در سه بخش ارائه شده است:
بخش اول: «رویکرد فقه اسلامی در قتل عمدی فرزند توسط والدین»
* فصل اول: اصول، مبانی و تحول تاریخی موقعیت فرزند در اقوام مختلف
* فصل دوم: تبیین مبانی فقه امامیه در خصوص مجازات پدر
* فصل سوم: تبیین مبانی فقه عامه در خصوص مجازات پدر
* فصل چهارم: الحاقی عدم الحاق مادر به حکم معافیت
بخش دوم: «بررسی حقوقی معافیت پدر از قصاص در قتل عمدی فرزند»
* فصل اول: تعریف و تبیین عناصر و ارکان تشکیل دهنده قتل عمدی فرزند
* فصل دوم: مشارکت و معاونت پدر در قتل فرزند
* فصل سوم: نقش ابوت در قوانین کیفری
* فصل چهارم: نقد و ارزیابی ماده 220 قانون مجازات اسلامی
بخش سوم: «ضمانت اجرایی کیفری متناسب با رفتار مجرمانه پدر»
* فصل اول: تأثیر عوامل روانی و اجتماعی خانواده بر بزهکاری فرزندان
* فصل دوم: تأثیر عنصر زمان و مکان در حقوق کیفری اسلامی
* فصل سوم: عدالت کیفری
نتیجهگیری و پیشنهادات.