چکیده:
این نوشتار کوششی در جهت ارائه الگوی اخلاقی قضایی با بهره‌گیری از اندیشه اسلامی بالأخص سیره و سخنان حضرت علی (ع) است. در این راستا، ابتدا با توجه به اهمیت اخلاق حرفه‌ای در دنیای امروز و نقش و جایگاه مهم آن در زندگی انسان معاصر، حوزه‌های مختلف اخلاق من‌جمله اخلاق کاربردی و اخلاق حرفه‌ای (یکی از شاخه‌های اخلاق کاربردی) به‌عنوان مقدمه‌ای ضروری برای درک بهتر مطالب مورد بررسی قرار گرفته است و در ادامه ضرورت و جایگاه قضاوت، اهمیت اخلاق قضا، اهداف و ضرورت گزاره‌های اخلاقی در امر قضاوت با توجه به ماهیت قضاوت ذیل اخلاق حرفه‌ای بررسی شده است و در نهایت منشور اخلاق قضایی از منظر اسلام و بخصوص فرمایشات حضرت علی (ع) در سه حوزه یعنی اخلاق و رفتار معیار قاضی در ارتباط با دو سوی پرونده، اخلاق و رفتار معیار قاضی در ارتباط با مردم و اخلاق و رفتار معیار وی در ارتباط با کار و سازمان ارائه و تبیین و اصول مشترک میان گزاره‌های اخلاقی مورد اشاره استخراج شده است؛ و به این نتیجه می‌رسد که امام علی (ع) در زمینه اخلاق حرفه‌ای (به‌ویژه قضاوت) نیز صاحب‌نظر بوده است و به بیان بسیاری از اصول و ارزش‌های اخلاقی در این زمینه پرداخته و قضات را همواره به این مهم متذکر می‌شدند. ایشان هیچ حیطه از زندگی حرفه‌ای شخص را بدون اخلاق نمی‌پسندند و اهتمام ایشان به این مسئله به حدی است که وجود اخلاقیات در شخص را یکی از مهم‌ترین موارد در جهت گزینش قضات شایسته لحاظ می‌کردند.
