چکیده:
خمس و زکات از حقوق واجب مالی است که در صورت فراهم بودن سایر شرایط پرداخت آن بر هر انسان مکلفی واجب می‌باشد. اسلام همواره در راه تزکیه انسان‌ها و ایجاد مساوات و حفظ نظام اقتصادی می‌کوشد، در راه ساختن مدینه فاضله، قوانینی را وضع فرموده که همه مستضعفین بتوانند به حقوق حقه خود نائل آیند. استنکاف از پرداخت خمس و زکات گذشته از حرمت تکلیفی احکام وضعی دیگری را نیز به دنبال دارد. از جمله این احکام ضمان می‌باشد که از اسباب آن غصب و خیانت در امانت، پیمان‌شکنی و ... را می‌توان برشمرد. پس از استقرار حقوق مالی فوق بر ذمه مکلف، این‌گونه اموال به‌عنوان امانت‌های شرعی در اختیار وی خواهد بود که وجوباً موظف به رساندن آن‌ها به اهلش در اولین فرصت مقتضی است و در صورت استنکاف از پرداخت و تصرف در آن‌ها نمونه بارز خیانت در امانت شرعی و غصب عین و منفعت می‌باشد و حکم وضعی ضمان در مورد وی جاری می‌شود. مسلماً این احکام تکلیفی و وضعی مربوط به آن مختص زمان حضور معصوم نبوده و در زمان غیبت امام زمان (عج) نیز جاری می‌باشد. در پایان از مطالب گفته شده نتیجه گرفته می‌شود که در صورت عدم پرداخت این واجبات مالی شرعی (خمس و زکات) مستنکف شریک در اموال مستحقین بوده و احکام وضعی بطلان، صحت، ضمان، شرطیت و سببیت به صورتی که توضیح داده شده شامل حال او می‌شود.
کلیدواژه‌ها: خمس، زکات، احکام، وضعی استنکاف.
فصول پایان‌نامه:
این پژوهش در چهار فصل نگارش شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بخش اول: طرح تحقیق
* بخش دوم: تعريف واژگان
فصل دوم: «احکام»
* بخش اول
گفتار اول: حكم شرعي
گفتار دوم: مسئوليت مخالفت در برابر احکام
گفتار سوم: اقسام وجوب
* بخش دوم
گفتار اول: وجوب در زكات و خمس
گفتار دوم: چگونگي وجوب در زكات
گفتار سوم: چگونگي وجوب در خمس
گفتار چهارم: برداشت
فصل سوم: «خمس و زكات»
* بخش اول
گفتار اول: پيرامون خمس
گفتار دوم: تعریف خمس
گفتار سوم: منابع خمس
گفتار چهارم: مستحقین خمس
گفتار پنجم: آیا قرار دادن خمس براي سادات تبعیض است؟
گفتار ششم: خمس در زمان غیبت امام زمان )عج(
* بخش دوم: زکات
گفتار اول: پیرامون زکات
گفتار دوم: تعریف زکات
گفتار سوم: متعلق زکات
گفتار چهارم: دلیل‌های انحصار زکات در نه چیز
گفتار پنجم: مستحقین زکات
گفتار ششم: زکات در عصر امام زمان (عج(
* بخش سوم
گفتار اول: تفاوت خمس و زکات
گفتار دوم: تفاوت خمس و زکات با مالیات
گفتار سوم: راهکارهاي تقویت فریضه خمس و زکات
فصل چهارم: «استنکاف»
* بخش اول
گفتار اول: تخلف و نافرمانی در برابر احکام
گفتار دوم: علل استنکاف از خمس
گفتار سوم: راهکارهاي خروج از استنکاف
* بخش دوم: احکام وضعی
گفتار اول: ترك خمس و زکات و آثار وضعی آن
گفتار دوم: پیشگفتار
گفتار سوم: ضمان
گفتار چهارم: مورد ضمان و طرق برائت مستولی
گفتار پنجم: شرکت
گفتار ششم: خیانت در امانت
نتیجه‌گیری.
