چکیده:

 با بررسی همه جانبه تعالیم وحی و رهنمودهای دینی در شریعت اسلام به خوبی این حقیقت استنباط می‌شود که اسلام، نظام عالم را (که نظام احسن است) به‌عنوان نظامی اعتدالی معرفی نموده و انسان را در تمامی ابعاد و عرصه‌های زندگی، به میانه‌روی و اعتدال، فراخوانده و در هر کار و هر خصلتی افراط و تفریط را امری ناپسند شمرده و او را بر حذر می‌دارد. از منظر اسلام انسان کامل، معتدل‌ترین شخصیت در همه حوزه‌هاست؛ و داشتن روحیه‌ای معتدل و میانه‌رو در امورات دنیوی و اخروی مقبول و مطلوب شریعت اسلام بوده، بنابراین برای نیل به کمال مطلق و تقرب الی الله و زندگی سعادتمند در دنیا و آخرت، انسان باید اعتدال و میانه‌روی را نصب‌العین زندگی خود قرار دهد و هرگز به افراط و تفریط گرایش پیدا نکند؛ بنابراین در این پایان‌نامه سعی شده است که به تعریف اعتدال در لغت و اصطلاح و واژگان مترادف و متضاد آن در قرآن و تبیین و توضیح مؤلفه‌های اعتدال در امور فردی و اجتماعی، اقتصادی، ازجمله‌ی: اعتدال در عبادت، خوردن و آشامیدن، انفاق و بخشش، مزاح و شوخی، مدح و ذم و اعتدال در تبلیغ دین، و پیامدهای عدم رعایت اعتدال همچون فقر، هلاکت، عدم استجابت دعا، و آثار رعایت اعتدال همچون محبوب خدا بودن، اعطای حکمت و دانش، سلامت و تندرستی و امنیت و ... بپردازد.

نوشتن دیدگاه