چکیده:

 مسئله اتّحاد اسلامی قرن‌هاست که از سوی مصلحان دینی، در جهان اسلام مطرح گردیده است، اما این نهضت، متأسفانه باوجود تلاش‌های مخلصانه و خستگی‌ناپذیر داعیان آن، هنوز به نتیجه چشمگیری دراین‌باره نائل نگردیده است. علاوه بر کارشکنی‌ها و دسیسه‌های قدرت‌های بیگانه و خارج از جهان اسلام که منافع خویش را همواره درگرو تفرقه و تشتت آراء مسلمین جست‌وجو کرده‌اند، می‌توان از عدم درک صحیح مسلمین از اصل تبرّی نیز به‌عنوان یک مانع مؤثر در تحقق این آرمان مقدّس نام برد. این پژوهش برای پاسخ به این پرسش که آیا بین ادلّه اتّحاد اسلامی و ادلّه تبری تعارضی وجود دارد یا خیر، ادله ضرورت اتّحاد اسلامی را در ذیل فصل دوم، موردبررسی قرار داده و در فصل سوم نیز به بررسی ادلّه مربوط به مسئله تبرّی پرداخته است. نهایتاً در فصل چهارم، تعارض یا عدم تعارض میان این دو فریضه اسلامی و شیوه حلّ تعارض در صورت وجود آن، موضوع بحث قرارگرفته است. تحلیل سندی و محتوایی ادلّه موجود در منابع اصیل دینی و بررسی اقوال صاحب‌نظران مربوطه، اثبات می‌کند که اصل تبرّی، آن‌گونه که در شریعت اسلام، فرض گردیده است، به‌هیچ‌وجه منافاتی با مسئله اتّحاد مسلمین نداشته، بلکه اتّحاد مسلمین یا ولاء مثبت و تبرّی نسبت به دشمنان اسلام یا ولاء منفی، دو روی یک سکه بوده و هدف از هر دو اعتلای امّت اسلام و حفظ کیان مسلمین در مقابل ملت کفر می‌باشد. با توجه به اولویت مسئله وحدت بر سایر مصالح فردی و اجتماعی به‌غیراز اصول سه‌گانه اعتقادی و اساس حکومت اسلامی، دیدگاه اسلام در موارد تعارض یا تزاحم، ترجیح این آرمان بر سایر اهداف و مصالح می‌باشد.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* شرح و بیان مسأله پژوهشی
* اهمیت و ارزش موضوع تحقیق
* پیشینه موضوع تحقیق
* اهداف تحقیق
* پرسش‌های تحقیق
* روش تحقیق
فصل دوم: «مسأله اتّحاد اسلامی و ادلّه آن»
* مفهوم شناسی اتّحاد اسلامی
* فلسفه اتّحاد اسلامی.
* اتّحاد اسلامی در گذر تاریخ
* ادلّه اتّحاد اسلامی
* میزان ارجحیت مسأله وحدت بر سایر آرمان‌های اسلامی
فصل سوم: «مسأله تبرّی و ادلّه آن»
* مفهوم شناسی تبرّی
* فلسفه تبرّی
* اختلاف نظر در مصادیق تبرّی
* اختلاف نظر در مصادیق تبرّی
فصل چهارم: «رابطه بین ادلّه اتّحاد اسلامی و تبرّی»
* تعارض و طرق رفع آن از دیدگاه علم اصول
* تعارض یا عدم تعارض در ادلّه قرآنی
* عارض یا عدم تعارض روایات مبتنی بر ضرورت مسأله تبرّی در اسلام با مسأله اتّحاد اسلامی
* تعارض یا عدم تعارض روایات مبتنی بر کفر دشمنان اهل‌بیت (ع) با مسأله اتّحاد اسلامی
* تعارض یا عدم تعارض روایات مبتنی بر ضرورت پذیرش ولایت اهل‌بیت (ع) با مسأله اتّحاد اسلامی
* تعارض یا عدم تعارض روایات مبتنی بر کفر برخی از صحابه با مسأله اتّحاد اسلامی
* امتناع از طرح مسائل اختلاف‌برانگیز در سیره ائمه (ع) و نهی از اهانت
* تقیه
نتایج و پیشنهادات.

نوشتن دیدگاه