چکیده:

اسرائیلیات جمع اسرائیلیه و منسوب به اسرائیل یعنی یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم (ع) است. وی پدر اسباط دوازده‌گانه بود، به همین دلیل فرزندان یعقوب (ع) را بنی‌اسرائیل می‌نامند. اسرائیلیات در اصطلاح عبارت است از داستان یا حادثه‌ای که از منبع اسرائیلی روایت شود، این منبع اسرائیلی می‌تواند یهودی، نصرانی یا غیر این دو باشد و تنها از باب تغلیب اسرائیلیات نام گرفته است. اسرائیلیات در تفسیر و حدیث و تاریخ اسلامی رسوخ کرده است. تفاسیر باید یاری گر انسان در جهت فهم صحیح آیات الهی باشد، اما در پاره‌ای از تفاسیر فریقین وجود روایات اسرائیلی مانع از این هدف می‌شود؛ بنابراین ضرورت ایجاب می‌کند به پالایش تفاسیر از روایات اسرائیلی پرداخته شود و روایات اسرائیلی از روایات صحیح تفکیک شود. تفاسیر مختلف نسبت به نقل روایات اسرائیلی رویکرد‌های متفاوت داشته‌اند. برخی از آن‌ها تنها به نقل اکتفا کردند. برخی دیگر به دلیل جرح و تعدیل، به نقل اسرائیلیات پرداختند. بعضی گزینشی اسرائیلیات را نقد کردند و بعضی‌ها نیز به روایات اسرائیلی بهایی نداده و آن‌ها را نقل نکردند. یکی از موضوعاتی که مورد هجمه اسرائیلیات واقع شده است، قصص انبیاء (ع) می‌باشد که این رساله به بررسی اسرائیلیات داستان حضرت نوح (ع) پرداخته است. حضرت نوح (ع) اولین پیامبر اولوالعزم می‌باشد که در طی عمر طولانی خود، در راه تبلیغ دین الهی مجاهدت‌ها و سختی‌های زیادی را متحمل شد. سرانجام قوم نافرمان او، عذاب الهی بود. در رابطه با این عذاب که طوفان بزرگ نوح بود و نیز کشتی‌سازی حضرت، حیوانات کشتی و فرزندان نوح (ع) روایات اسرائیلی نقل شده است. در این رساله علاوه بر استخراج اسرائیلیات از تفاسیر فریقین، به نقد و بررسی آن‌ها از منظر مفسران و محققان پرداخته شده است. در بررسی‌های انجام شده می‌توان نتیجه گرفت که بیشتر روایات اسرائیلی از منابع یهود سرچشمه گرفته است.

 کلیدواژه‌ها: حضرت نوح (ع)، اسرائیلیات، تفاسیر فریقین.

نوشتن دیدگاه