چکیده:

 تربیت که عبارت از فراهم کردن زمینه‌ها و عوامل شکوفایی استعدادهای خدادادی انسان در جهت دستیابی به قرب الهی است از مباحث مهم دینی می‌باشد. روش‌های متعددی برای تربیت وجود دارد که مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آن‌ها روش الگو مدار است. این روش در کلام و سیره‌ی امیرالمؤمنین از جایگاه ممتازی برخوردار است. مراد از روش الگو مدار، روشی است که اساس آن بر محور الگودهی و ارائه نمونه‌های عینی و عملی بنا شده است. در این روش مربی تلاش می‌کند نمونه و رفتار و کردار مطلوب را عملاً در معرض دید متربی قرار دهد تا شرایط لازم برای الگوبرداری و تقلید برای وی فراهم آید. این روش به خاطر دارا بودن امتیازاتی مانند فطری بودن، عینی و محسوس بودن، یادگیری از طریق مشاهده مستقیم، انتقال سریع مفاهیم، همیشگی بودن، بالا بردن اعتماد به نفس در متربی و آموزش غیرمستقیم، نسبت به سایر روش‌های تربیتی از برتری بالایی برخوردار است. آنچه با نگرش به کلام امیرالمؤمنین به دست می‌آید این است که: در سیره تربیتی امام علی (ع) روش الگو مدار در سه گونه الگودهی، الگو پردازی و الگو زدایی به کار برده شده است. دو گونه‌ی الگودهی و الگو زدایی هرکدام به دو شیوه مستقیم و غیرمستقیم یافت می‌شود. الگوهای معرفی شده توسط امام به دو دسته معصوم و غیر معصوم تقسیم می‌شوند که اهم الگوهای معصوم عبارتند از: پیامبران الهی به‌ویژه پیامبر اکرم (ص)، اهل‌بیت به‌خصوص خود ایشان و الگوهای دینی غیر معصوم مانند خباب بن ارت، مالک اشتر نخعی و عمار. امام علی (ع) از معرفی الگوهای ضد دینی و منفی نیز فروگذار نکرده‌اند که از جمله مصادیق الگوهای منفی، معاویه، قابیل و عمرو عاص می‌باشند. از نگاه امام علی (ع) الگوهای تربیتی مثبت دارای خصوصیات ویژه‌ای چون: مطابقت گفتار و رفتار، آگاهی داشتن، یقین داشتن و ساده زیستی بوده و الگوهای تربیتی ضد دینی و منفی نیز دارای خصوصیاتی چون: نفاق، دروغ‌گویی، بدعت‌گذاری و پیمان‌شکنی هستند.

 کلیدواژه‌ها:تربیت دینی، امام علی (ع)، تربیت الگو مدار، روش تربیتی الگویی.

نوشتن دیدگاه