یکی از سایتهایی که میتواند به عنوان یک مرجع در بخش تاریخ اسلام باشد، سایت سخن تاریخ است؛ این سایت زیر نظر «گروه تاریخ مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره)» وابسته به «جامعه المصطفی العالمیه» فعالیت میکند که دارای بخشهای مختلفی است که به آن اشاره میکنیم:
در نوار سمت راست سایت، بخشهای متعددی به چشم میخورد که نخستین آن، گروه تاریخ اسلام است؛ این بخش به معرفی و توضیح قسمتهای مختلف گروه تاریخ اسلام از جمله:
o گروه، رشتهها، اساتید، کتب منتشره گروه و جلسات هماندیشی دانش پژوهان پرداخته است، که هر روز
بر حجم اطلاعات و روزآمدی آن افزوده میشود.
o بخش بعدی، دروس و سرفصلها است که برنامه درسی گروه، سرفصل دروس، دروس پیشنیاز و نظایر
آن را در برمیگیرد و اطلاعات مفیدی را در اختیار دانش پژوهان قرار میدهد.
o بخش سوم، معرفی اساتید است که معرفی اساتید هیأت علمی، مدعو و همکار را به مخاطبان عرضه
میکند؛ این قسمت دانش پژوهان را با اساتید و آثار آنان آشنا میسازد و این امکان را به آنان میدهد که
سئوالات درسی و امور پایان نامه خود را با اساتید منتخب مطرح نمایند. این اقدام، در ارتقای سطح کیفی
پایان نامهها مؤثر خواهد بود.
معرفی پایان نامههای برتر دانش پژوهان و چکیده برخی از آنها، در قسمت بعدی آمده است. از مهمترین اجزای این قسمت، بانک ایده است که برای ارائه و نقد ایدههای تاریخی تعبیه شده است که از اولین کاربردهای آن، الگوگیری برای انتخاب موضوعات پایان نامهها است. در این بخش، پایان نامه برتر دانش پژوهان همچون (آسیب شناسی تمدن اسلامی از دیدگاه سید حسین نصر) اثر «سید علیرضا عالمی» قابل دسترسی است. در منوی فصل نامه سخن تاریخ، علاوه بر شمارههای قبلی، جدیدترین شماره آن، قابل دسترسی است. در آیکون بعدی قرار دارد. جدیدترین شماره سخن تاریخ، بلافاصله پس از چاپ در این نوار قرار میگیرد. مقالات اساتید و دانش پژوهان، معرفی دانش پژوهان، سفرهای علمی و پیوندها از دیگر قسمتهای این بخش است.
همچنان که خواندنیهای تاریخی، مجموعهای از پند و عبرتهای تاریخی مفید را عرضه میکند؛ کتب گروه نیز به معرفی کتب منتشره گروه میپردازد. همچنین تألیفات اساتید بخش دیگری از سایت است.
مهمترین بخش این سایت را ویژهنامهها تشکیل میدهند که لازم است اشارهای کوتاه و آماری به بخشهایی از آن داشته باشیم:
ویژهنامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله
♦ مقالات ویژهنامه: 31 اثر که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 4 اثر؛ با عناوین:
آیین پیامبر(ص) پیش از بعثت، «حق داد شهاب الدین اف»؛
دو تصویر متضاد از سیمای محمد(ص)، «مرتضی شیرودی»؛
تصویر پیامبر در غرب، «مرتضی شیرودی»؛
نظریه پیدایش تشیع در زمان پیامبر اسلام (ص)، «تورگوت آتام»؛
مقالات دیگر: 27 اثر؛
♦ معرفی کتابها: 20 مورد؛
♦ معرفی پایاننامهها: 22 مورد؛
♦ معرفی دانشنامهها: 3 مورد؛
♦ معرفی پایگاهها و ویژه نامهها: 2 ویژه نامه و 6 پایگاه؛
ویژهنامه امام علیعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 21 اثر که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 11 اثر؛ با عناوین:
رفتار سیاسی امیرمؤمنان علیه السلام و پاسخی به پرسش ها و اشکالات ، «نعمت الله صفری فروشانی»؛
امام علی (ع) الگوی کامل رفتار در ماه رمضان است (با شهید رمضان) ، «حامد قرائتی»؛
آبار علي ، «محمد الله اکبری»؛
جریان شناسی دشمنی با علی(ع) در نهج البلاغه، «علیرضا واسعی»؛
درآمدی بر حقیقت و عینیت تاریخی در نهج البلاغه، «محسن الویری» و «قدسیه خدامی»؛
بررسى كاربردهاىِ لقبِ «اميرالمومنين» در بسترِ تاريخ اسلام، «حامد منتظرى مقدم»؛
نقدى بر آمار تلفات جنگ هاى امام على عليه السلام (جمل، صفين، نهروان)، «مصطفى صادقى»؛
ضرورت کتابشناسی در سیره نگاری امام علی(ع)، «حامد قرائتی»؛
جغرافیای تاریخی کوفه، «حسین ایزدی»؛
حيات علمي امام علي(ع) از منظر انديشمندان غيرمسلمان و مستشرقان، «محمد رضا بارانی»؛
روابط امام علی (ع) و معاویه، «حامد منتظری مقدم»؛
مقالات دیگر: 10 اثر؛
♦ معرفی کتابها: 8 مورد؛
♦ معرفی کتابها با قابلیت دانلود: 5 مورد؛
♦ معرفی پایان نامهها: 15 مورد؛
♦ معرفی پایگاهها: 3 مورد؛
ویژهنامه حضرت زهراعلیهاالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 29 اثر که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 5 اثر؛ با عناوین:
نسب ذريه زهرا(س) در روايات شيعه و سني، «سید علیرضا عالمی»؛
فاطمه(س) در كلام معصومان، «سيد مرتضي حسيني شاهترابي»؛
جلوه های فقاهت در کلام فاطمی، «حسن شانه چی»؛
ماجرای فدک، «نعمت الله صفری فروشانی»؛
فرانقش هدایتگری و سیره اجتماعی فاطمه (س)؛ درآمدی روش شناختی، «محسن الویری»؛
مقالات دیگر: 24 اثر؛
♦ معرفی کتابها: 4 مورد؛
♦ معرفی کتاب با قابلیت دانلود: 3 مورد؛
♦ معرفی پایان نامهها: 17 مورد؛
ویژهنامه امام حسن مجتبیعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 49 اثر که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 5 اثر؛ با عناوین:
فعالیت های اجتماعی و اقتصادی امام حسن(ع)، «سیدقاسم موسوی»؛
نقد و بررسى مقاله امام حسن(ع) از دائره المعارف اسلام، «محمدرضا هدايت پناه»؛
مصالحه امام حسن بر اساس شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، «سید علی رضا واسعی»؛
شخصيت سازي و شخصيت سوزي، «محمدرضا هدايت پناه»؛
نقد و بررسی دیدگاه دونالدسن درباره زندگی امام حسن(ع)، «نعمت الله صفری» و «معصومه اخلاقی»
مقالات دیگر: 44 اثر؛
♦ معرفی کتابها: 13 مورد؛
♦ معرفی پایان نامهها: 15 مورد؛
♦ معرفی پایگاهها و نرم افزارها: 9 مورد.
ویژهنامه محرم
♦ مقالات ویژهنامه: 81 اثر که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 16 اثر؛ با عناوین:
كنكاشي در فلسفه قيام امام حسين(ع)، «نعمت الله صفری فروشانی»؛
مستندات نظریه شهادت طلبی امام حسین(ع) در لهوف، «مصطفی صادقی»؛
استعلای اباعبدالله(ع) در برابر ظلم؛ معناکننده «أَنتُمُ الأَعْلَوْنَ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»، «محمدرضا جباری»؛
نقش بسترشناسی در تحلیل قیام عاشورا، «نعمت الله صفری»؛
برخورد امام حسین(ع) با جنگ نرم اموی، «محسن الویری»؛
نقد و ارزيابي كتاب «الفتوح» بارويكرد به حادثه كربلا، «نعمتالله صفري» و «محمدعلي توحيدي»؛
قيام عاشورا: بايدها و پيامدها، «علي بيات»؛
تأثیر نهضت سرخ حسينى(ع) بر پیروزی نهضت خمينى(ره)، «مرتضى شيرودى»؛
جاودانگى قيام امام حسين عليه السلام، «مهدى مهريزى»؛
بازتاب تفکر عثمانى در حادثه ى کربلا، «محمدرضا هدايت پناه»؛
بررسي جامعه شناختي جامعه اسلامي عصر امام حسين(ع)، «سيد عليرضا واسعي»؛
مشروعيت خلافت يزيد از ديدگاه اهل سنّت، «عبدالمجيد ناصري»؛
نگاهي به زندگاني و شهادت علياكبر(ع)، «سيد مرتضي حسيني شاه ترابي»؛
امام حسين عليه السلام و قيام براى تشكيل حكومت اسلامى، «علی اصغر رجا»؛
بررسي مستند حيات حضرت زينب(س) و نقش آفرینی در نهضت حسینی، «سيد عليرضا عالمي»؛
عزت طلبى در نهضت امام حسين(ع)، «نعمت الله صفرى فروشانى»؛
مقالات دیگر: 65 اثر؛
♦ معرفی کتابها و کتابشناسی: 26 مورد؛
♦ معرفی پایان نامهها: 8 مورد؛
♦ معرفی ویژهنامهها: 2 مورد؛
ویژهنامه امام سجادعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 86 اثر؛
♦ معرفی کتابها: 4 مورد؛
♦ معرفی پایان نامهها: 5 مورد؛
♦ معرفی پایگاهها و نرم افزارها: 3 مورد؛
ویژهنامه امام صادقعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 27 اثر که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 5 اثر؛ با عناوین:
آثار منسوب به امام صادق (ع)، «علی نقی خدایاری»؛
اوضاع اقتصادي شيعيان عراق در عصر صادقين(ع)، «محمدرضا جباري و سيدمحمد احساني»؛
امام صادق(ع) در آستانة انتقال حكومت از امويان به عباسيان، «نعمتالله صفري فروشاني»؛
امام صادق(ع) از منظر منابع اهل سنت، «سید مرتضی حسینی شاه ترابی»؛
نقد و بررسى مقاله امام جعفر صادق(ع) در دائره المعارف اسلام، «نعمتالله صفرى فروشانى»؛
مقالات دیگر: 22 اثر؛
♦ معرفی پایان نامهها: 13 مورد؛
♦ کتابشناسی: 3 مورد ( یک مورد مربوط به نرم افزار سیره معصومین میباشد، همچنین یک عنوان اختصاص به
معرفی 300 کتاب با زبانهای مختلف در مورد امام صادق میباشد)؛
♦ معرفی ویژهنامهها: 13 مورد؛
♦ دانلود کتاب: 2 مورد؛
♦ کتابخانه دیجیتال: 5 مورد؛
ویژهنامه امام موسی کاظمعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 31 اثر که به دو بخش تقسیم شده است:
مطالب گروه: 3 اثر؛ با عناوین:
امامکاظم(ع) و استقلال اداری و سیاسی شیعه، «نعمت الله صفری فروشانی»؛
شرح حال پنج تن از فرزندان امام کاظم(ع)، «سید یاسین زاهدی» و «محمدرضا بارانی»؛
گسترش نهاد وکالت؛ مهم ترین اقدام سیاسی، فرهنگی و اجتماعی امام کاظم(ع)، «حمیدرضا مطهری»؛
مقالات ویژهنامه: 28 اثر که در بخشهایی چون «زندگی نامه امام»، «عصر امام کاظم (ع)»، «خانواده امام»،
«اصحاب امام»، «سیره، سخن و اندیشه امام» دسته بندی شده است.
♦ کتابشناسی، معرفی و نقد کتاب: 3 مورد؛
ویژهنامه امام رضاعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 41 اثر؛
♦ معرفی پایان نامهها: 1 مورد؛
♦ معرفی کتابها: 9 مورد؛
♦ معرفی جشنوارهها: 4 مورد؛
♦ معرفی سایتها و نرم افزارها: 2 مورد؛
ویژهنامه امام جوادعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 18 اثر که در سه موضوع «امام جواد و امامیه» و «امام جواد از دیدگاه مستشرقان» و
«مقالات دیگر» دسته بندی شده است.
♦ معرفی کتابها و پایان نامهها: 5 عنوان کتاب و یک پایان نامه و یک اثر در زمینه منبع شناسی؛
♦ گزارش نشستهای علمی: 3 مورد؛
♦ معرفی منابع اینترنتی: 1 مورد؛
ویژهنامه امام هادیعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 35 اثر که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 5 اثر؛ با عناوین:
رویکردهای نجات بخش امام هادی(ع) در منازعه بین عقل و نقل، «محمد الله اکبری»؛
اصلی ترین موضع گیری امام هادی(ع) مقابل جریان انحرافی درون شیعی بود، «سید مرتضی حسینی»؛
مدیریت هوشمندانه امام هادی(ع) شیعه را در ماجرای «محنة القرآن» نجات داد، «محمدرضا جباری»؛
دوران امام هادي(ع) همزمان با تحول فكري معتزله، «مصطفی صادقی»
نقد و بررسى مقاله «برنارد لوئيس» درباره زندگى امام هادى (ع) (مدخل دايرة المعارف اسلام)، «سيد
قاسم رزاقى موسوى»؛
مقالات دیگر: 30 اثر که در قالب موضوعاتی چون «معرفی امام»، «سیره و اندیشه امام»، «عصر امام» و
«اصحاب و شاگردان» دسته بندی شده است.
♦ معرفی پایان نامهها: 6 مورد؛
♦ معرفی کتابها: 5 مورد که 2 مورد قابلیت دانلود دارد.
♦ معرفی سایتها و نرم افزارها: 3 مورد؛
ویژهنامه امام حسن عسکریعلیهالسلام
♦ مقالات ویژهنامه: 41 اثر؛ که در قالب موضوعاتی چون «زندگینامه»، «عصر امام»، «اصحاب امام»،
«سیره، سخن و اندیشه»، «آثار منسوب به امام» و «گوناگون» دستهبندی شده است.
♦ معرفی کتابها و کتابشناسی: 8 مورد؛
♦ متفرقات: 3 مورد؛
ویژهنامه امام زمانعجلاللهتعالیفرجهالشریف
♦ مقالات ویژهنامه: 37 اثر؛ که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 11 اثر با عناوین:
بررسی علل تداوم غیبت امام زمان(عج) در دوران شکوفایی دولتهای شیعی، «مجید احمدی کچایی» و
«نعمتالله صفری فروشانی»؛
چگونگي طرح وكلا در منابع امامي دوره غيبت صغرا، «مجيد احمدي كچايي» و «نعمت الله صفري
فروشاني»؛
سفیانی و مدعیان تاریخی، «مصطفي صادقي»؛
نهم ربيع، روز امامت و مهدويت، «مصطفي صادقي»؛
اثبات تاريخي وجود امام زمان از راه بررسي منصب وكالت در عصر غيبت صغرا، «حسين قاضي خاني»؛
تاملي در روايت هاي علايم ظهور: قسمت اول، «مصطفي صادقي»؛
تاملي در روايت هاي علايم ظهور: قسمت دوم، «مصطفي صادقي»؛
شناخت آسیبهای اندیشه مهدویت، «نعمت الله صفری»؛
مهدويت در غرب اسلامي، «محمدرضا پاک»؛
ملاحم ابن منادی و ملحمه دانیال، «مصطفی صادقی»؛
گونه شناسي مدعيان دروغين وکالت امام زمان در عصر غيبت صغرا، «حسين قاضي خاني» و «نعمت الله
صفري فروشاني»؛
مقالات دیگران: 26 اثر؛
♦ معرفی پایان نامهها: 8 مورد؛
♦ معرفی و نقد کتاب: 9 مورد؛
♦ معرفی نرم افزار: 4 مورد؛
♦ مصاحبهها: 14 مورد؛
♦ پرسشها و پاسخهای مهدوی: 11 مورد؛
♦ معرفی موسسات مهدوی: 6 مورد؛
ویژهنامه غدیر
♦ مقالات ویژهنامه: 31 اثر؛ که به دو بخش تقسیم شده است:
مقالات گروه: 5 اثر؛ با عناوین:
نکات اصلی و کلیدی در مطالعات غدیر شناسی، «دکتر نعمت الله صفری فروشانی»؛
قریش و غدیر (بررسی تاریخی علل ناکامی غدیر)، «استاد الله اکبری»؛
گزارش پایان نامه شبهات تاریخی غدیر، «محمد صادق غلامی»؛
گونه شناسی شبهات مربوط به غدیر، «محمد صادق غلامی»؛
جایگاه غدیر در سقیفه، «نعمت الله صفری فروشانی»؛
مقالات دیگر: 26 اثر؛
♦ معرفی سایتها: 31 مورد؛
♦ غدیر در کلمات مراجع: 7 مورد؛
ویژهنامه روز تاریخ
♦ مقالات ویژه نامه: 23 اثر.